Truyện ngụ ngôn Việt Nam
Sếu và cò
Bác mu-gích chăng lưới bẫy sếu vì sếu đã phá ruộng gieo trồng
của bác ta. Bầy sếu bị sa l ưới, cùng với một bầy sếu có một chú cò. Cò
bèn nói với bác mu-gích:
- Bác thả tôi ra đi: tôi không phải là sếu mà là cò; họ nhà cò
chúng tôi là loài chim danh giá nhất, tôi sống ở nhà của cha bác đấy.
Mà cứ trông lông cũng thấy rõ tôi không phải là sếu.
Bác mu-gích trả lời:
- Ta bắt được mi cùng với bầy sếu thì ta sẽ mổ thịt mi cùng với
chúng.


Người đánh cá và con cá con
Người đánh cá bắt được một con cá con. Cá con bèn nói:
- Ông chài ơi, ông hãy thả tôi xuống nước! Ông thấy đấy, tôi bé
tẹo, ông chẳng được lợi lộc bao nhiêu ở tôi. Ông thả tôi ra, rồi tôi lớn
lên, bấy giờ ông hãy bắt, ông sẽ được lợi nhiều hơn.
Người đánh cá trả lời:
- Kẻ nào chờ đợi mối lợi to hơn mà bỏ qua món nhỏ là đứa ngu.


Thỏ và ếch
Một lần họ nhà thỏ gặp nhau và khóc than: 'Chúng ta chết vì
con người, vì lũ chó, vì đại bàng, vì các con thú khác nữa. Thà chết
quách một lần cho rồi, hơn là sống mà sợ hãi và khổ sở. Ta đâm đầu
xuống nước tự tử đi!'
Và chúng chạy ra hồ để tự tử. Thấy động, lũ ếch nhảy tõm
xuống nước. Một chú thỏ liền nói: 'Các bạn ơi! Ta hãy khoan tự tử,
cuộc sống ếch nhái hẳn còn tồi tệ hơn của chúng ta: chúng sợ hãi cả
chúng ta'.



Người cha và các con trai
Người cha ra lệnh cho các con phải sống hòa thuận, nhưng
chúng không nghe lời. Ông liền sai đem một cái chổi sể đến và bảo:
- Các con bẻ đi!
Lũ con trai xoay sở thế nào đi nữa cũng không bẻ nổi. Bấy giờ
người cha tháo rời chổi ra và bảo bẻ từng ngọn một.
Lũ con dễ dàng bẻ hết từng ngọn chổi.
Người cha mới nói:
- Cả các con cũng vậy đấy: nếu như các con sống hòa thuận thì
không ai làm gì nổi các con, bằng không các con cãi cọ nhau, tất cả
riêng rẽ thì bất cứ kẻ nào cũng dễ dàng làm hại các con.



Con cáo
Cáo ta bị sập bẫy, vẫy vùng đứt đuôi rồi thoát ra được. Nó bèn
ngẫm nghĩ xem làm thế nào che lấp được nỗi nhục của mình. Nó cho
tất cả họ nhà cáo đến và lên tiếng dỗ dành chúng chặt đuôi cả đi. Nó
nói:
- Cái đuôi hoàn toàn chẳng để làm gì, ta chỉ kéo thêm nặng
phía sau mà thôi.
Một con cáo khác bèn lên tiếng:
- Chà, nếu chị không cộc đuôi thì hẳn chị chẳng nói điều ấy.
Cáo cộc đuôi nín lặng và bỏ đi.



Muỗi và sư tử
Muỗi bay đến bên sư tử và bảo:
- Ông tưởng là ông khỏe hơn tôi hả? Đâu có phải như thế kia
chứ! Sức lực của ông là cái quái gì? Ông đa móng vuốt ra cào, đưa
răng ra cắn, cái đó cũng giống như đàn bà đi đánh nhau với mấy mụ
nhà quê ấy.Tôi khỏe hơn ông nhiều: nếu ông muốn, ta ra đánh nhau
chơi!
Và muỗi nổi hiệu vo vo, bắt đầu đốt vào hai má, vào mũi sư tử.
Sư tử lấy chân trớc đập vào mặt mình, móng vuốt làm toạc hết mặt
nó, khắp mặt nó máu me đầm đìa, nó kiệt dần sức lực.
Muỗi lại nổi hiệu vo vo vui mừng và bay đi. Sau đó muỗi sa vào
lới mạng nhện và nhện bắt đầu hút máu nó. Muỗi ta mới than thở :
- Ta thắng được con thú mạnh như sư tử, vậy mà nay chết vì
cái con nhện nhãi nhép này.



Chó nhà và chó sói
Chó nhà ngủ thiếp ở sau sân nhà. Sói đói chạy tới và định ăn
thịt chó. Chó liền bảo:
- Sói! Ông hãy khoan ăn thịt tôi, bây giờ tôi gầy gò, chỉ có xương
bọc da. Cứ để một thời gian, chủ nhà sắp có đám cưới tôi có thừa thức
ăn, tôi sẽ béo ra, bấy giờ ăn thịt tôi hay hơn.
Sói tin lời bèn bỏ đi. Lần sau nó lại tới và thấy chó nằm trên
mái nhà. Sói lên tiếng hỏi:
- Thế nào, xong đám c ưới rồi chứ?
Chó liền trả lời:
- Thế này, anh sói ạ: nếu lần sau đến mà bắt gặp tôi ngủ tr ước
sân, thì đừng có đợi đám cưới nữa



Lừa rừng và lừa nhà
Lừa rừng thấy lừa nhà bèn khen ngợi nó:
- Lừa nhà mập làm sao, thức ăn lừa nhà mới ngon ngọt làm sao.
Sau đó, khi người ta chất đồ lên lưng lừa nhà, rồi dùng gậy
thúc lừa nhà thì lừa rừng bèn nói:
- Không, người anh em ạ, bây giờ thì tôi không ghen nữa, cuộc
sống mà anh được hưởng phải trả giá như thế nào rồi



Ngựa và người chủ
Bác làm vườn có một con ngựa. Ngựa phải làm lu Ã¥ng nhiều mà
thức ăn thì ít. Thế là ngựa ta lên tiếng cầu khẩn thượng đế sao cho
nó được chuyển sang tay một ông chủ khác. Mọi chuyện xảy ra như ý.
Người làm vườn bán ngựa cho một người thợ gốm. Ngựa ta
mừng rỡ, nhưng công việc ở chỗ người thợ gốm còn nhiều hơn ở chỗ
cũ. Ngựa lại than thở về số kiếp của mình và cầu khẩn được chuyển
sang tay một ông chủ khá hơn. Và việc này cũng thành. Người thợ
gốm bán ngựa cho người thợ da. Vừa nhìn thấy trong sân nhà người
thợ da những bộ da ngựa, ngựa ta liền rống lên :
- Ôi, cái đời tôi thật là khốn khổ ! Giá cứ ở lại với những người
chủ cũ có phải hơn không : bây giờ thì rõ là người ta bán tôi không
phải để đi làm lụng mà là để lột da



Chó sói và dê
Chó sói nhìn thấy dê ăn cỏ trên núi đá và nó không thể lần đến
chỗ ấy được, nó bèn bảo dê:
- Giá cô xuống này có phải hơn không? ở đây đất bằng phẳng
hơn, cỏ cho cô ăn cũng ngon ngọt hơn nhiều!
Nhưng dê trả lời ngay:
- Sói ơi! Anh gọi tôi xuống đâu có phải vì thế, anh nào có nghĩ
về cái ăn của tôi, mà anh lo cho cái ăn cho chính mình đấy chứ



Con hươu
Hươu đi đến bờ suối uống nước, nhìn thấy bóng mình dưới nước,
lấy làm thích thú vì cặp sừng của mình : cặp sừng mới đồ sộ, mới
nhiều nhánh làm sao, nhưng nhìn xuống chân thì nó lại buông lời :
- Chỉ có điều bốn chân ta xấu xí, yếu ớt quá.
Bỗng một con sư tử nhảy ra và chồm đến vồ hươu. Hươu vụt
phóng đi trên cánh đồng quang đãng. Nó chạy thoát, nhưng khi chạy
vào rừng, nó lại vướng mắc cặp sừng vào cành cây, thế là s ư tử chộp
được nó. Đến lúc sắp hết đời, hươu mới nói :
- Thế đấy, mình thật ngu ngốc! Về những người có thể cứu
mình thì mình nghĩ là họ tồi, yếu ớt còn những kẻ làm mình mất đời
thì mình lại từng thích thú.



Hươu và ruộng nho
Hươu nấp trong ruộng nho trốn những người đi săn. Khi những
người đi săn đã đi qua, h ươu bắt đầu quay ra ăn lá nho. Những người
đi săn nhận thấy lá nho rung động bèn đoán:
- Không hiểu có phải có thú ở d ới lá cây đây không?
Họ nổ súng v à bắn hươu bị thương. Trước khi nhắm mắt chết,
hươu nói:
- Đáng kiếp cho tôi vì tôi muốn ăn lá, chính những cành lá đã
cứu tôi



Ông già và thần chết
Một lần ông già đẵn xong củi và mang về. Phải mang đi xa, ông
cụ kiệt sức, đặt bó củi xuống rồi nói:
- Chà, giá thần chết cứ đến ngay đi có phải hơn không!
Thần chết đến và bảo:
- Ta đây, lão cần gì nào?
Ông già sợ hãi bảo:
- Nhấc hộ bó củi lên cho lão.



Sư tử và cáo
Vì già lão, sư tử không đi săn được bèn nghĩ cách sống bằng mưu
mẹo: nó vào trong hang, nằm lăn ra và giả vờ ốm. Các con thú kéo
đến thăm sư tử, thế là sư tử chén thịt những con nào vào hang nó.
Cáo hiểu rõ sự tình, đứng bên cửa hang mà lên tiếng:
- Sức khỏe của ngài ra sao, kính th ưa ngài sư tử?'
Sư tử trả lời:
- Tồi lắm. Mà sao cô không vào hang thế nhỉ?
Cáo bèn đáp:
- Tôi không vào là bởi vì theo các dấu vết chân tôi thấy rõ là vào
rất nhiều mà ra thì không.



Mèo và lũ chuột
ở một nhà kia sinh sôi nảy nở khá nhiều chuột. Mèo tìm đến
căn nhà ấy và bắt đầu đuổi bắt. Lũ chuột thấy công việc của chúng
hỏng bét bèn bảo nhau:
- Các bạn chuột ơi, từ nay chúng ta sẽ không rời trần nhà nữa,
mèo không thể mò lên tìm chúng ta ở đây được.
Từ khi lũ chuột không xuống đất nữa, mèo liền nghĩ xem làm
thế nào lừa được chúng. Mèo đưa một chân trước bám lấy trần nhà,
treo lơ lửng và giả vờ chết. Một con chuột ngó nhìn mèo, liền nói
ngay:
- Không, người anh em ạ! Dù người anh em có thành cái bao tải
thì tôi cũng chẳng tới gần đâu



Quạ và cáo
Quạ kiếm được một miếng thịt, về đậu trên cây. Cáo ta thèm
thịt, mon men đến gần đánh tiếng:
- Chà, anh quạ, nhìn ngắm anh, cứ bằng vào vóc dáng với vẻ
đẹp của anh thì chỉ có anh làm vua mới phải! Mà anh hẳn phải là
vua nếu như anh có thêm cái giọng tốt nữa.
Quạ liền há mồm và lấy hết gân sức gào toáng lên. Miếng thịt
rơi xuống, cáo chộp ngay lấy và bảo:
- Chà anh quạ, phải chi anh còn có thêm trí khôn nữa, thì hẳn
là anh sẽ làm vua.



Hai người bạn
Hai người bạn cùng đi qua rừng, chợt một con gấu ở đâu xổ ra.
Một ngời bỏ chạy, leo tót lên cây trốn kỹ, còn người kia ở lại trên đường.
Anh ta chẳng biết làm gì nữa, đành ngã lăn ra đất và giả vờ
chết. Gấu đi đến bên anh đ a mõm đánh hơi: anh ta quả thực đã tắt
thở. Gấu ngửi mặt anh ta, cho rằng đó chỉ là cái xác bèn bỏ đi. Khi
gấu đã đi khuất, anh kia từ trên cây tụt xuống và cười:
- Thế nào, anh ta nói, gấu rỉ tai cậu điều gì đó?
- à, nó bảo với mình rằng những người xấu là những kẻ chạy bỏ
bạn trong hiểm nghèo.



Bác mu-gích và thủy thần
Bác mu-gích đánh rơi cái rìu xuống sông; bác ta đau khổ ngồi
trên bờ khóc. Thủy thần nghe thấy, động lòng thương bác mu-gích
lấy từ dưới sông đưa lên cho bác ta một chiếc rìu bằng vàng và hỏi :
- Rìu của anh đây hả?
Bác mu-gích trả lời :
- Không, không phải của tôi.
Thủy thần mang lên cho bác chiếc rìu khác bằng bạc.
Bác mu-gích lại nói ngay :
- Không phải rìu của tôi.
Khi ấy thủy thần mới đưa lên chiếc rìu thật. Bác mu-gích bèn
nói :
- Đây chính là rìu của tôi.
Thủy thần tặng cho bác mu-gích cả ba chiếc rìu vì lòng thành
thực của bác ta.
Về nhà, bác mu-gích đem rìu ra khoe bạn bè và kể lại chuyện
đã xảy ra với bác. Thế là có một anh mu-gích khác bèn định cũng làm
như vậy : anh ta đi ra sông, cố ý ném chiếc rìu của mình xuống n ước,
ngồi xuống bên bờ và cất tiếng khóc.
Thủy thần đưa lên chiếc rìu bằng vàng và hỏi:
- Rìu của anh đây hả?
Anh chàng mu-gích mừng rỡ kêu lên:
- Của tôi, của tôi!
Thủy thần không cho anh chiếc rìu bằng vàng mà cả chiếc rìu
của chính anh ta cũng không đ ược trả lại vì sự giả dối của anh ta



Chó sói và chú cừu non
Chó sói nhìn thấy một chú cừu non uống nước bên sông. Chó sói
muốn ăn thịt cừu non, thế là nó liền hoạnh họe cừu. Nó nói :
- Mày làm đục nước của tao, không cho tao uống.
Chú cừu con cãi lại :
- Ông sói ơi! Cháu làm sao có thể làm đục nước của ông? Bởi vì
cháu đứng ở cuối dòng nước, hơn nữa lại chỉ chúm miệng uống n ước
bằng đầu môi mà thôi.
Nhưng sói lại nói :
- Được, thế tại sao mùa hè năm ngoái mày chửi bố tao?
Cừu non đáp :
- Thưa ông sói, nhưng hè năm ngoái mẹ cháu còn chưa đẻ cháu.
Sói nổi cáu nói át :
- Không cần lý sự với mày.Tao đang đói bụng đây, vì thế mà tao
ăn thịt mày



Sư tử, chó sói và cáo
Con sư tử già ốm nằm trong hang. Tất cả mọi con thú đều đến
thăm vị chúa, chỉ có cáo là chưa. Thế là chó sói vui mừng đ ược dịp
đặt điều cho cáo trớc mặt sư tử. Sói nói:
- Mụ ta chẳng coi ngài vào đâu, mụ không đến thăm chúa lấy
một bận.
Vừa lúc đó thì cáo chạy đến. Nó nghe thấy điều sói nói, liền
nghĩ bụng : 'Đợi đấy, sói ạ, ta sẽ trả thù mày'.
Sư tử quát mắng cáo, cáo liền thưa :
- Xin chúa đừng vội xử tội kẻ bầy tôi xin cho kẻ bầy tôi được nói
một lời. Kẻ bầy tôi không đến đây đ ược là bởi vì không còn có lúc nào.
Mà không có lúc nào là bởi vì kẻ bầy tôi phải chạy khắp thế gian đi
hỏi thuốc cho chúa. Mãi bây giờ mới tìm ra, thế là vội chạy đến đây
ngay.
Sư tử bèn hỏi :
- Thuốc gì kia?
- Dạ thưa thuốc thế này ạ : nếu lột da một con sói đang sống,
rồi chúa khoác bộ da ấm áp của nó vào...
Sư tử căng bộ da sói ra, cáo bật cười và bảo :
- Thế đấy người anh em ạ : không nên xui chúa làm điều ác, mà
phải xui làm điều lành kia



Sư tử, lừa và cáo
Sư tử, lừa và cáo ra đi kiếm mồi. Chúng tóm bắt được nhiều
thú. Sư tử ra lệnh cho lừa phải chia phần. Lừa chia đều ra ba phần
và bảo:
- Thôi, bây giờ xin nhận phần cho!
Sư tử tức giận ăn thịt lừa và ra lệnh cho cáo phải chia lại phần.
Cáo thu tất cả lại một đống, phần mình thì để lại chút xíu. Sư tử xem
qua rồi bảo:
- Hèm, khá lắm! Ai đã dạy ngươi chia phần khéo thế hả?
Cáo trả lời :
- Thế chuyện gì đã xảy ra với lừa ạ?



Cây sậy và cây ô liu
Cây ô liu và cây sậy tranh cãi nhau xem ai chắc hơn và rắn
hơn. Cây ô liu cười cây sậy vì gặp bất cứ cơn gió nào sậy cũng cong
xuống. Sậy lặng thinh. Dông bão chợt nổi lên. Sậy nghiêng ngã, lay
động, uốn rạp xuống tận mặt đất rồi vẫn còn nguyên vẹn. Ô liu chĩa
cành nhánh ra chống đỡ gió, thế là gãy gục.



Mèo và cừu
Ngày xửa ngày xưa, một bác mu-gích có con mèo và con cừu.
Khi bác đi làm về, mèo chạy ra đón, liếm tay, nhảy lên lưng, cọ người
vào bác. Bác vuốt ve mèo, cho ăn bánh. Thấy vậy cừu cũng muốn được
người ta âu yếm vuốt ve và cho nó ăn bánh. Bác mu-gích từ ngoài
ruộng trở về, cừu vội chạy ra đón bác, liếm tay, cọ vào chân bác. Bác
mu-gích thấy nực cười, và bác xem xem sẽ còn chuyện gì tiếp theo
nữa. Cừu đi quanh ra phía sau, rướn mình nhảy lên l ng bác mu-gích.
Nó xô bác mu-gích ngã giúi ngã giụi. Con trai bác mu-gích thấy cừu
xô ông bổ ngã, liền chộp lấy roi quật cho cừu một trận nên thân.



Con thỏ
Thỏ chạy trốn bầy chó và trốn vào rừng sâu. Trong rừng thỏ
thấy thoải mái, nhng đã trải qua biết bao nhiêu nỗi sợ hãi nên thỏ
còn muốn trốn kỹ hơn nữa. Thỏ đi tìm nơi rậm rạp hơn, và chui vào
bụi rậm ở khe cạn, thế nào lại đụng ngay phải sói ở đấy. Sói chộp đ ợc
thỏ. Thỏ nghĩ bụng: ' Rõ đúng là đã gặp may chớ có đi tìm cái may
khác. Mình muốn đi ẩn trốn kỹ hơn, thế là toi mạng'.



Thỏ và rùa
Thỏ và rùa tranh cãi nhau xem ai chạy nhanh hơn. Hai đứa thi
chạy đoạn đường một vécxta. Thỏ lập tức vượt lên trước rùa, đến mức
chẳng còn thấy rùa đâu. Thỏ bèn nghĩ bụng: ' Mình đi đâu mà vội?
Ngồi nghỉ đã'. Thỏ ngồi xuống nghỉ và ngủ thiếp đi. Con rùa cứ mải
miết bò và khi thỏ thức dậy thì rùa đã bò hết đoạn đ ường một vecxta.



Cun cút mẹ và đàn con
Cun cút mẹ ấp nở được một đàn con trong ruộng kiều mạch và
thấp thỏm lo sợ ngày một ngày hai người chủ ruộng đến gặt lúa. Bữa
ấy cun cút mẹ bay đi kiếm mồi và dặn lũ con phải lắng nghe rồi về
nói lại cho mẹ biết người đã nói những gì. Chiều tối cun cút mẹ bay
về, lũ con bèn thưa:
- Khốn rồi mẹ ơi, người chủ với anh con trai đến, ông ta bảo
'kiều mạch chín rồi. Con đến các bác hàng xóm, bạn bè, nhờ họ đến
gặt giúp kiều mạch'. Khốn rồi, mẹ ơi, mẹ chuyển chỗ cho chúng con
đi chứ không sáng sớm mai là hàng xóm họ đến gặt lúa mất.
Cun cút mẹ nghe xong liền nói :
- Không sao cả, các con, còn lâu họ mới gặt kiều mạch, các con
cứ yên tâm ngồi đấy.
Và sáng sớm mai cun cút mẹ lại bay đi, dặn các con nghe xem
người chủ sẽ bảo gì. Khi cun cút mẹ bay trở về, lũ con th ưa với mẹ :
- Thế này này, mẹ ơi, người chủ lại đến, đợi mãi bạn bè và hàng
xóm chẳng ai đến cả. Ông ta mới bảo con trai : ' Con hãy đến ngay
chỗ các anh em trai, anh em rể, anh em nuôi, nói với họ là bố sai đến
bảo ngày mai nhất thiết phải gặt kiều mạch'.
- Các con đừng sợ các con ạ ngày mai họ cũng sẽ chẳng gặt đâu,
- cun cút mẹ nói.
Khi trở về, cun cút mẹ hỏi :
- Thế nào ?
- Người chủ lại đến với anh con trai, lại đợi chờ người nhà.
Chẳng có ai đến. Ông ta mới bảo anh con : 'Thôi, con ạ, rõ là
chẳng hơi sức đâu mà trông đợi. Kiều mạch chín rồi. Con hãy sửa
hái, sớm mai tự chúng ta đến mà gặt thôi'.
- Các con ạ, - cun cút mẹ nói - nếu như chính người ta tự bắt tay
vào công việc chứ không trông đợi ở những người khác thì người ta sẽ
làm. Phải thu xếp đi khỏi đây thôi.



Con công
Loài chim họp nhau lại bầu ra vua. Con công xòe to cái đuôi c ủa
mình và tự đề cử mình làm vua. Tất cả loài chim vì vẻ đẹp của nó đã
chọn nó làm vua. ác là bèn nói:
- Anh công này, anh hãy nói cho bọn chúng tôi biết: khi anh lên
làm vua, anh sẽ che chở cho chúng tôi khỏi lũ diều hâu như thế nào
nếu chúng rợt đuổi chúng tôi?
Công không biết trả lời ra sao, thế là tất cả loài chim suy nghĩ
xem liệu công có là ông vua tốt của chúng không? Và chúng không
chọn công làm vua nữa, mà chọn đại bàng



Gấu và ong
Gấu tìm đến tổ ong
Thò tay vào vốc mật
Cả đàn ong bay lên
Mũi gấu thi nhau đốt
Gấu rú lên: 'Mũi ơi!'
Bỏ tổ ong chạy miết.



Ong mật và ong đực
Mùa hè vùa tới, lũ ong đực liền tranh cãi với ong mật xem ai
được ăn mật. Ong mật mời ong vò vẽ đến phân xử. Ong vò vẽ hỏi :
'Các người hãy phân ra đôi - ong mật vào một tổ, ong đực vào tổ
kia. Qua một tuần lễ tôi sẽ thấy rõ ai làm mật nhiều hơn và giỏi
hơn'.
Lũ ong đực cãi ngay : 'Chúng tôi không đồng ý. Bác phân xử
ngay bây giờ đi'.
Ong vò vẽ liền nói : 'Bây giờ thì tôi sẽ phân xử ngay. Lũ ong
đực không đồng ý là bởi vì các người không làm mật, mà chỉ thích
ngốn của người khác. Các chị ong mật, hãy đuổi ngay chúng đi'.
Và ong mật đã triệt hết lũ ong đực



Công và sếu
Sếu tranh cãi với công xem ai trong hai đứa oai vệ hơn. Công
nói:
- Tôi là con chim đẹp nhất, đuôi của nó có đủ mọi mầu sắc rực
rỡ, còn anh xám ngắt, xấu xí.
Sếu lại nói:
- Nhưng tôi đã bay lên tận trời, còn anh chỉ tha thẩn trên cái
sân đầy phân



Chim cun cút và người săn
Chim cun cút sa lưới của ngời săn bèn lên tiếng van xin người
săn thả nó ra:
- Ông cứ thả tôi ra - nó nói - tôi xin hầu hạ ông. Tôi sẽ nhử
những con cun cút khác vào lưới cho ông.
- Hừm, cun cút ơi - người săn nói - bình thờng ta cũng chẳng
thả mày ra, còn bây giờ lại càng không. Ta sẽ vặn cổ mày vì mày
muốn phản lại đồng loại



Chim sẻ
Sẻ thấy con người đi gieo hạt lanh. Nó liền bay tới họ nhà chim
rủ rê :
- Hãy mau bay đến mổ hạt đi. Lanh mọc lên, con người sẽ xe
chỉ, đan lới, săn bắt tất cả chúng ta.
Họ nhà chim không nghe, thế là sẻ không thể mổ hết hạt lanh.
Lanh nở hoa, sẻ gọi họ nhà chim đi rỉa lanh. Họ nhà chim lại
không nghe sẻ. Lanh chín. Lần thứ ba sẻ đi kêu gọi họ nhà chim. Và
lần thứ ba họ nhà chim vẫn không nghe nó. Bấy giờ sẻ giận họ nhà
chim, bỏ chúng và bay đến sống bên cạnh chỗ ở của người.



Diều hâu và chim bồ câu
Diều hâu rượt đuổi, rượt đuổi mãi đàn bồ câu nhưng chẳng bắt
nổi con nào. Nó bèn tính chuyện lừa bồ câu. Nó bay gần đến chuồng
bồ câu, đậu lên cây và lên tiếng nói với bầy bồ câu rằng nó muốn hầu
hạ bồ câu. Nó nói :
- Tôi chẳng có việc gì làm, mà tôi yêu mến các bạn. Các bạn hãy
cho tôi đến ở với các bạn, tôn tôi làm vua, nhưng tôi sẽ là đầy tớ của
các bạn. Tôi sẽ không xúc phạm các bạn và không để cho kẻ nào xúc
phạm đến các bạn.
Bồ câu bằng lòng. Khi diều hâu đã vào được nơi ở của bồ câu, nó
lại nói khác : Ta là vua của các người, và vì thế các người phải nghe
ta. Việc thứ nhất là mỗi ngày ta cần ăn thịt một con bồ câu.
Và mỗi ngày nó lại giết hại một chim bồ câu. Bồ câu tỉnh ngộ,
bắt đầu suy nghĩ xem phải làm thế nào, khốn nỗi muộn mất rồi.
Đáng ra tuyệt nhiên không nên cho nó vào - chúng nói - còn bây
giờ thì không còn cách gì nữa



Người chủ và bác làm công
Người đến dự đám cưới khá đông. Ông hàng xóm gọi bác làm
công đến và bảo :
- Này, anh đi xem xem có bao nhiêu người đến dự đám cưới bên
ấy.
Bác làm công ra đi. Bác để bên ngưỡng cửa một khúc gỗ và ngồi
lên bờ tường đợi khách khứa ra khỏi nhà. Họ bắt đầu ra về. Ai đi ra
cũng vấp phải khúc gỗ văng lên chửi và lại đi tiếp. Chỉ có một bà lão
vấp phải khúc gỗ, liền quay lại đẩy khúc gỗ sang bên. Bác làm công
trở về gặp người chủ. Người chủ hỏi :
- ở bên ấy có nhiều người không?
Bác làm công trả lời :
- Chỉ có mỗi một người, mà lại là bà lão.
- Tại sao vậy?
- Bởi vì tôi để khúc gỗ bên thềm nhà, tất cả đều vấp phải, nhưng
chẳng ai buồn dẹp đi. Thế thì lũ cừu cũng làm như vậy. Nhưng
một bà lão đã dẹp khúc gỗ sang bên để người khác khỏi vấp ngã. Chỉ
có con người mới làm như vậy. Một mình bà lão là người.



Cái bình đất và cái âu gang
Bình đất cãi nhau với âu gang. Bình đất dọa sẽ đập âu gang.
Nhưng âu gang trả lơ âi:
- Đằng nào cũng vậy, anh đập tôi hay tôi đập anh, thì không
phải tôi mà là anh sẽ vỡ toác



Con dơi
Ngày xửa ngày xưa, đã lâu lắm rồi, xảy ra một cuộc chiến tranh
lớn giữa loài thú và loài chim. Dơi không tham gia vào bên này cũng
như bên kia và cứ ngồi chờ xem bên nào thắng.
Thoạt đầu chim áp đảo thú, bấy giờ dơi liền đi với loài chim,
bay cùng với chim và tự gọi mình là chim nhưng sau đó khi loài thú
bắt đầu giành phần thắng, dơi liền chuyển sang phía thú. Nó phô với
loài thú bộ răng, bốn chân, bộ vú của mình, và cam đoan nó là thú,
nó yêu quý loài thú. Cuối cùng loài chim vẫn cứ thắng, khi ấy dơi lại
tìm sang phía chim, nhng loài chim đã xua đuổi nó đi.
Và dơi cũng không còn có thể đi theo loài thú, vì thế từ đó dơi
lẩn sống ở các hầm nhà, hốc cây, chỉ đến lúc trời chập choạng mới
bay ra, chẳng dám theo loài thú, cũng chẳng dám theo loài chim.



Lão keo kiệt
Một lão keo kiệt thu góp tiền lại, đem chôn xuống đất và ngày
ngày lén ra ngó xem. Anh làm công của lão rình biết, đêm đến ra đào
lên và ăn trộm mất số tiền ấy. Lão keo kiệt ra xem hộp tiền chôn
giấu, vỡ lẽ là không còn nữa thế là lão òa khóc. Người hàng xóm thấy
thế bèn bảo:
- Ông khóc gì kia chứ? Thì ông có dùng tiền làm gì đâu? Vậy
ông cứ ra mà nhìn cái hố chôn tiền ấy - nó vẫn y nguyên như cũ mà.



Bác mu-gích và con chó
Con chó ngã xuống giếng. Bác mu-gích kéo chó lên, nhưng chó
lại cắn tay bác. Bác mu-gích bèn quẳng con chó và bảo:
- Mặc thây mặc xác mày, một khi mày cắn tao vì cái chuyện tao
muốn cứu mày.



Con chó đeo khúc gậy
Chó giở trò vồ gà. Ngời chủ bèn buộc một khúc gậy lên cổ nó.
Chó ta đi khắp các sân nhà khoe khúc gậy của mình và nói:
- Chúng mày xem, ông chủ yêu quý tao thế chứ, làm cho tao
khác hẳn với những con chó khác



Bác chăn cừu
Bác chăn cừu bị mất một con cừu cái. Bác ta đi tìm, đi tìm mãi
mà chẳng thấy đâu. Bác lên tiếng cầu khẩn và hứa sẽ đốt một cây
nến giá mời xu nếu tìm ra kẻ trộm.
Sang ngày hôm sau, bác chăn cừu đi vào rừng và gặp một bầy
sói. Chúng đang ăn nốt con cừu cái của bác. Bác chăn cừu nhìn thấy
lũ trộm rồi. Nhưng đến khi bầy sói lao vào bác ta, bác ta lại lên tiếng
cầu khẩn và hứa sẽ đốt cây nến giá một đ ồng nếu bác ta thoát đ ược
bầy sói.



Chó nằm trên đồng cỏ khô
Chó nằm trên đồng cỏ khô trong kho chứa. Bò cái thèm cỏ, nó
mon men tới kho chứa, thò đầu vào và chỉ kịp ngoạm một dúm cỏ
khô, chó ta đã gầm gừ v à chồm tới. Bò cái bỏ đi và bảo:
- Thà là nó ăn, đằng này ăn thì không ăn, mà cho người khác
cũng chẳng cho.



Sói và khúc xương
Con sói đang ngoạm khúc xương. Mấy con chó con xông vào sói.
Sói có thể cắn chết cả lũ chó con, nhưng không muốn ngoác mõm ra
để khỏi đánh rơi mất khúc xương, nên sói bỏ chạy khỏi lũ chó con.



Con chó và thằng ăn trộm
Đêm hôm tên trộm mò đến sân nhà. Chó đánh hơi thấy trộm,
lên tiếng sủa. Tên trộm lấy ra một miếng bánh mì và ném cho chó
ăn. Chó không ngoạm bánh, xông vào trộm và cắn chân trộm.
- Sao mày lại cắn tao? Tao đã cho mày bánh kia mà? - trộm nói.
- Tôi cắn anh bởi vì khi anh chưa cho tôi bánh, tôi còn chưa biết
anh là người tốt hay đứa độc ác, còn bây giờ thì tôi biết chắc chắn
anh là người xấu, một khi anh định mua chuộc tôi.



Sói và ngựa cái
Sói muốn bắt ngựa con. Nó đến gần đàn ngựa, nói:
- Vì sao con ngựa con ở đây khập khiễng chân ? Hay các người
không biết chữa chạy? Họ nhà sói chúng tôi có một thứ thuốc nên
chẳng bao giờ què chân hết.
Một con ngựa cái liền nói:
- Thế thì chữa cho tôi cái chân sau bên phải, không hiểu sao
đau đau trong móng ấy.
Sói đến gần ngựa cái, và khi nó vừa đi vòng ra phía sau ngựa,
ngựa cái đá hậu cho sói một cú làm gãy hết răng sói.



Cáo và sói
Cáo thấy sói mài răng, liền hỏi:
- Anh mài răng làm gì thế? Có ai đâu mà đánh nhau?
Sói trả lời:
- Phải mài giũa răng khi cha phải đánh nhau, đến khi đánh
nhau thì chẳng còn lúc nào mà mài giũa nữa.
Hươu và ngựa
Hươu lấy sừng húc ngựa và đuổi ngựa ra khỏi cánh đ ồng. Ngựa
về với người, xin người che chở. Người bảo vệ ngựa, đuổi hươu đi song
lại đóng hàm thiếc, yên cương lên ngựa. Khi hơu bị đuổi đi, ngựa bèn
thưa:
- Xin cám ơn người, bây giờ xin người thả tôi ra.
Nhưng người bảo:
- Không, bây giờ thì ta biết rõ là mi sẽ cần cho ta rồi.
Và người không thả ngựa đi.



Hai con ếch
Nóng nực làm khô cạn hết mọi ao hồ, đầm lầy. Hai chú ếch rủ
nhau đi tìm nước. Chúng nhảy tót lên thành giếng và ngồi suy nghĩ
xem có nên nhảy xuống không. ếch trẻ nói:
- Phải nhảy xuống, dưới đó có nhiều nước và ở d ới đó thì không
còn ai quấy rầy ta nữa.
Nhưng ếch trả lời:
- Không, nước thì nhiều đấy, nhưng nếu nước giếng cạn thì làm
sao mà nhảy lên khỏi đấy đ ược.



Sói cái và lợn
Một con sói cái xin lợn cho vào ngủ trọ. Lợn cho sói vào. Sói cái
đẻ một bầy sói con. Lợn đòi lại chỗ của mình.
- Chính chị thấy đấy, sói con còn nhỏ cả, chị thư thả cho ít lâu -
sói mẹ nói.
Lợn nghĩ: ' Ta đợi ít lâu vậy!'
Mùa hè qua, lợn lại đòi chỗ. Sói mẹ trả lời:
- Cứ thử động vào bọn ta đi. Bọn ta có những sáu, bọn ta sẽ xé
xác mày.



Bò đực và ếch
Bò đực đi ra hồ nước nó gặp lũ ếch con và giẫm phải một con,
những con khác nhảy tõm cả xuống nước. Một chú ếch con trở về nhà
với mẹ kể lại :
- Ôi, mẹ ơi, con nhìn thấy một con thú khiếp quá, sợ ơi là sợ.
- Sao to lớn hơn mẹ à? - mẹ ếch hỏi.
- To lớn hơn nhiều.
ếch mẹ phình người lên và nói :
- Sao bây giờ vẫn cứ to lớn hơn mẹ được sao?
- To lớn hơn.
ếch mẹ càng phình to nữa.
- Còn bây giờ to lớn hơn mẹ không?
- To lớn hơn. Cho dù mẹ có nổ bụng ra cũng không phình đ ược
bằng bò đâu.
ếch mẹ phình to hết sức và nổ bụng thật



Họ nhà ếch xin cho chúng một ông vua
Họ nhà ếch cãi cọ nhau và chẳng có ai để phân xử. Chúng bèn
cầu xin thượng đế cho một ông vua. Bỗng cành cây khô bên hồ gãy và
rơi xuống nước. Chúng thốt lên, chạy tán loạn : 'Vua của chúng ta
đây rồi'.
Cành cây cắm xuống bùn cứ nằm nguyên như thế. Họ nhà ếch
dạn dĩ ra, bắt đầu bơi đến v à nhảy lên bám vào. Cành cây vẫn nằm
yên. Họ nhà ếch thấy ông vua nầy hiền lành, không xét xử chúng,
chúng lại nài xin vua khác. Một con diệc bay qua và đậu xuống hồ.
Họ nhà ếch mừng rỡ nhao nhao lên :
- Đây mới quả là ông vua thực sự, ông vua sống. Vua này sẽ xét
xử đâu ra đấy.
Chỉ đến khi diệc bắt đầu săn bắt hết chú ếch nọ đến chú ếch kia
chén thịt bấy giờ họ nhà ếch mới tiếc ông vua hiền lành tr ước đây.



Người lái buôn và hai tên ăn cắp
Có hai người vào cửa hiệu mua khăn quàng. Người lái buôn
quay đi để lấy hàng, khi quay lại thì thấy mất một tấm khăn. Người
lái buôn giữ họ lại, bảo:
- Trong hai người có một người đã lấy của tôi một tấm khăn.
Một người thề thốt là trong người không có tấm khăn ấy còn
người kia thề thốt là anh ta không hề lấy tấm khăn. Người lái buôn
nói:
- Vậy là hai anh đều là kẻ cắp.
Bác đoán một trong hai tên lấy tấm khăn và chuyển cho tên
kia, bèn khám tên đã thề là nó không hề lấy tấm khăn, Tìm thấy tấm
khăn trong người nó, bác liền giải cả hai tên lên quan



Mặt trời và gió
Mặt trời và gió tranh cãi nhau xem ai lột được quần áo của con
người trớc. Gió nổi lên thổi tung áo con người. Nó hất được mũ và mở
phanh được áo, nhưng con người liền đội mũ sâu hơn và khép vạt áo
lại. Vậy là gió không lột nổi quần áo con người. Mặt trời ra tay. Nó
vừa thiêu đốt lên, con người vội mở phanh áo, hất mũ đi,. Mặt trời
thiêu đốt thêm nữa, thế là con người lột hết cả áo xống ra.

Sưu tầm